Ο ''Αρχιμάστορας Σόλνες'' στο θέατρο ΙΛΙΣΙΑ

          «Έχετε προσέξει ποτέ πόσο γοητευτικό, πόσο προκλητικό είναι... το αδύνατο;» 

Ένα απο τα σπουδαιότερα έργα του Νορβηγού συγγραφέα Ερρίκου Ίψεν ''Ο Αρχιμάστορας Σόλνες'' πήρε σάρκα και οστά στο θέατρο Ιλίσια αναδύοντας μια ατμόσφαιρα βγαλμένη απο άλλη εποχή.

       -Λίγα λόγια για το έργο-

Το έργο αυτό γράφεται το 1892 και διαθέτει έναν χαρακτήρα απολογισμού του ίδιου του συγγραφέα για την ζωή του. Αποτελεί ίσως το πιο αυτοβιογραφικό έργο του καθώς στο πρόσωπο του κεντρικού ήρωα ''Σόλνες'' αντικατοπτρίζεται η αυτοπροσωπογραφία του ίδιου του δραματουργού. Η ειδολογική ταυτότητα του έργου παραπέμπει στο ρεαλιστικό συμβολικό δράμα και ανήκει στην ώριμη συγγραφική περίοδο του συγγραφέα που έχει χαρακτηριστεί και ως ''ψυχολογίκη''. Λέγεται πως ο Ίψεν άντλησε την εμπνευσή του για το συγκεκριμένο έργο μετά τη γνωριμία του με την νεαρή Έμιλυ Μπάρνταχ το 1889 στο Τιρόλο , μια πλατωνική σχέση που διήρκησε για αρκετά χρόνια μέσω αλληλογραφίας την οποία ο ίδιος ο Ίψεν αποφάσισε κάποια στιγμή να διακόψει. Η Μπάρνταχ έμελλε να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη στην δημιουργία του χαρακτήρα της Χίλντας. Αλλά αυτό δεν είναι το μόνο αυτοβιογραφικό στοιχείο του έργου, καθώς παρατηρείται μια αλληγορική σχέση ανάμεσα στον Ίψεν και τον Σόλνες αφου οι εκκλησίες που έχτιζε ο τελευταίος τα πρώτα χρόνια αναζητώντας τον Θεό παραπέμπουν στα ποιητικά έργα του Ίψεν (<< Πεερ Γκυντ >>, <<Μπραντ>>) ενώ τα σπίτια που χτίζει ο Σόλνες για τους ανθρώπους μετά απο χρόνια παραπέμπουν στην μεταστροφή του Ιψενικού ένδιαφέροντος προς το κοινωνικό δράμα.

Η σκηνοθετική επιμέλεια της Αθανασίας Καραγιαννοπούλου κατάφερε να αποδώσει το έργο με μεγάλη επιδεξιότητα αφήνοντας τον Ιψενικό ψυχισμό να αναδυθεί επί σκηνής. Ο σεβασμός προς τον συγγραφέα και η προσεκτική απεικόνιση της αναπαριστάμενης εποχής προσδίδουν καλαισθησία και σοβαρότητα στο σπουδαίο αυτό θεατρικό εγχείρημα.

Όπως σε όλα τα έργα του Νορβηγού δραματουργού έτσι και στο συγκεκριμένο το κείμενο κατακλύζεται απο πληθώρα συμβολισμών. Τα αντιθετικα δίπολα που κυριαρχούν στο Ιψενικό δράμα γίνονται αισθητά μέσα απο την εξαιρετική απόδοση των ηθοποιών υπογραμμίζοντας τον συγκρουσιακό χαρακτήρα του έργου. Ο νέος κόσμος συγκρούεται με τον παλιό, τα νιάτα έρχονται αντιμέτωπα με τα γηρατειά , τα όνειρα με την πραγματικότητα, η ενοχικότητα με την αδιαφορία και ο θρίαμβος με την καταστροφη.

Ο θίασος μεγαλουργεί υποκριτικά αποδίδοντας την πρέπουσα δραματική ένταση ξεκλειδώνοντας τους πολύπλευρους αινιγματικούς χαρακτήρες του έργου. Ο Γρηγόρης Βαλτινός ως ''Σόλνες'' αποφεύγει τον δραματικό στόμφο που πολύ συχνά συνηθίζεται στην απόδοση της Ιψενικής δραματουργίας, διατηρώντας εκείνη την υποκριτική απλότητα και ειλικρίνεια που τον χαρακτηρίζει. Μάλιστα δεν διστάζει να αποδώσει κωμικές διαστάσεις στον ρόλο γεγονός που σηματοδοτεί μια νέα ερμηνεία του πολυδιάστατου αυτού ήρωα. Η Κατερίνα Λέχου ως ''Αλίνα'' καταφέρνει να δημιουργήσει μια εμβληματική τραγική φιγούρα προσδίδοντας ένα μυστηριακό ύφος στον χαρακτήρα δίνοντας μάλιστα την εντύπωση ότι ακροβατεί σε ένα τεντωμένο σχοινί που ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να σπάσει . Αίσθηση προκαλεί ο Αντίνοος Αλμπάνης ως ''Ράγκναρ'' επιλέγοντας μια πιο εσωτερική ερμηνεία παραπέμποντας στην εσωτερική πάλη που δίνει ο Ράγκναρ με τον εαυτό του. Η Ιώβη Φραγκάτου μετέδωσε όλη εκείνη την ξεγνοιασιά και ζωηρότητα της νεαρής ''Χίλντα'' που αποτελεί το αντιθετικό δίπολο του ''Σόλνες'' . Η Κατερίνα Κρέπη ως ''Κάγια'' μετέδωσε τον θαυμασμό της προς τον Σόλνες ωστόσο δεν προσέδωσε την αναμενόμενη δραματική ένταση που απαιτεί ο ρόλος. Με μεγάλη υποκριτική άνεση φαίνεται να κινήθηκαν ο Κώστας Καστανάς ως γιατρός ''Χέρνταλ'' και ο Μιχάλης Αεράκης ως ''Κνούτ Μπρόβικ''.

Ο σκηνικός χώρος έντονα συμβολικός. Το βάθος της σκηνής κοσμειται απο ένα τεράστιο τρίγωνο που παραπεμπει στο γνωστό γνώμονα των αρχιτεκτόνων αλλα και στο Ιψενικό ερωτικό τρίγωνο που κυριαρχεί στα έργα του Νορβηγού συγγραφέα. Ακόμα γίνεται αισθητό ότι το τρίγωνο συμβολίζει την κορυφή και την πτώση , η κορυφή του είναι αυτή που θα επιφέρει στον Σόλνες τον θρίαμβο αλλά και την καταστροφή του. Η οριοθέτηση του σκηνικού χώρου ολοκληρώνεται με την παρουσία των σκαλιών στις δύο άκρες της σκηνής ενισχύοντας την αίσθηση τόσο της ανάβασης προς την κατάκτηση του ιδανικού, του ''αδύνατου'' δηλαδή, όσο και της κατάβασης. Η χρήση των κλασσικών επίπλων ενισχύουν την αντίθεση ανάμεσα στο μοντέρνο και το κλασσικό συνεκδοχικά στο αντιθετικό δίπολο νέου και παλαιού κόσμου.

Η ενδυματολογική επιμέλεια του Γιώργου Σεγρεδάκη κατάφερε να απεικονίσει την ατμόσφαιρα της εποχής με μεγάλη επιτυχία κάνοντας ταυτοχρόνως αισθητή την κοινωνική διαφοροποίηση της αστικής ζωής από την Νορβηγική ύπαιθρο. Το σκηνοθετικό εύρημα της αλλαγής των κοστουμιών και των φωτισμών από τα σκούρα χρώματα του πρώτου μέρους στα φωτεινά και ανοιχτά χρώματα του δεύτερου μέρους συμβολίζοντας την εναλλαγή από το σκοτάδι στο φως , ήταν ιδιαίτερα ευρηματικό. Ωστόσο η χρήση του μωβ φόντος στην σκηνή αποχαιρετισμού Σόλνες- Χίλντας αποτέλεσε παράταιρο στοιχείο στην κατά τα άλλα άψογη αισθητική της παράστασης.

Άριστη τεχνική , δυνατές ερμηνείες και πληθώρα σκηνικών συμβολισμών μας προσέφερε το έργο ''Αρχιμάστορας Σόλνες'' στο θέατρο Ιλίσια συνθέτοντας μια παράσταση βαθιά Ιψενική με έντονα ψυχογραφικό χαρακτήρα.  

             Επιμέλεια: Σοφία Ξενάκη